یک معبد آناهیتای بزرگ در کنگاور از دوره اشکانی به جا مانده است. این معبد با وسعتی كمتر از پنج هكتار بر نقطه ای مشرف به دشت بر روی صفه ای واقع شده است .
آناهیتا فرشته آب و باروری است و در زمان اشكانیان بسیار مورد توجه قرار می گرفت. محوطه معبد كنگاور 220متر طول و 210 متر عرض دارد. بر روی دیوار این محوطه ستونهای سنگی با مقطع دایره قرار داشتند. در قسمت شمال غربی بنا، ستونها هنوز بر پا هستند و باستان شناسان آنها را بازسازی كرده اند. ستونها دارای 3.45متر ارتفاع هستند و فاصله محوری آنها از هم در حدود 4.75متر است. ورودی بنا پلكان دو طرفه ای از سمت جنوب است. در بخش مركزی معبد، دیوار مستحكمی در جهت شرقی غربی قرار دارد كه 94متر طول دارد و در پای آن آبراهه هایی كنده شده است. سنگهای این معبد از فاصله دو كیلومتری از معدن چل مران آورده شده است .

تصاویر معبد آناهیتای كنگاور

احداث معبد را به دوره اشكانیان نسبت داده اند و در اطراف آن سفالهای این دوره و قبور اشكانی بر جای مانده است. گورها كه عمدتا در قسمت شرقی دیوار معبد هستند به سه دسته تقسیم می شوند. دسته اول به قرن دوم پیش از میلاد تا ابتدای میلاد مسیح تعلق دارد و در بعضی از آنها سكه های اشك پنجم واشك سیزدهم به دست آمده است. دسته دوم متعلق به قرنهای نخستین میلاد مسیح است. در این دوره اجساد را درون تابوتهای سفالی قرار می دادند. دردسته سوم مردگان را درون كوزه قرار می دادند. از دوره ساسانی نیز علایمی بر روی سنگها دیده میشود. شاید در این دوره معبد را مرمت كرده باشند. در دوره های مختلف اسلامی نیز در این محل زندگی جریان داشته است.

نقاشی فلاندن در سال 1840 از معبد آناهیتای كنگاور