ساسانیان در منطقه فارس و خوزستان شهرهای بسیاری تاسیس کردند و آنها را به مراکز فعال اقتصادی تبدیل کردند. مثلا اردشیر اول دو شهر شوشتر و هرمزداردشیر را بنا نهاد و شاپور اول جندی شاپور و بیشاپور را.
به جندی شاپور به زبان سریانی بت لاپاط گفته می شود. خرابه های جندی شاپور در ده کیلومتری جنوب دزفول در کنار روستای شاه آباد قرار دارد. این منطقه هنوز حفاری کامل نشده ولی آنچه از تحقیقات خلاصه باستان شناسی موجود به چشم می خورد شهر مانند نوشته های تاریخ نویسان دوره اسلامی مانند حمزه اصفهانی، دارای هشت خیابان عمود بر هم بوده. شهر دارای سه کیلومتر طول و دو کیلومتر عرض بود.
ظاهرا والرین امپراتور اسیر شده در جندی شاپور بیمار شد و مرد. شاپور پس از تسخیر انطاکیه، اسیران رویس را در این شهر اسکان داد.

مسعودی جندی شاپور را پایتخت زمستانی شاپور می داند و شهر به گفته حوزه اصفهانی تا زمان تاسیس تیسفون در زمان شاپور دوم اهمیت خود را حفط کرد. جندی شاپور پس از حمله سپاه اسلام به دست اعراب افتاد و بعدها با گسترش شهر بغداد در دوره عباسیان، کم کم به نابودی کشیده شد..

ابن عبری می گوید شاپور اول دو سال قبل از مرگش با دختر امپراتور روم آولریان ازدواج کرد و بدین سان روم صلح را از شاپور خرید. شاپور شهری برای خود به اندازه قسطنطنیه ساخت و آنرا جندی شاپور نام نهاد و دختر امپراتور روم را در آنجا سکنی گزاند. او سپس طبیب های یونانی را به شهر کوچ داد و از آن به بعد این شهر مرکز دانش پزشکی شد.

جندی شاپور مرکز دینی نیز بود. مانی در 276 میلادی در جندی شاپور اعدام شد. مانی پیش از مرگش در کنار شاپور سالها در این شهر زندگی کرد و از آزادی عمل برخوردار بود. کلیسای فعال نسطوریان نیز در این شهر قرار داشت. نسطوریان در اواخر قرن پنجم میلادی توسط کلیساهای روم مرتد اعلام شدند و مجبور به کوچ به جندی شاپور شدند. جندی شاپور و سلوکیه در کنار دجله دو شهر اصلی نسطوریان بودند. مسیحیان خوزستان دو ریشه فرهنگی داشتند. برخی از آنها مسیحیان سوریه ای و برخی مسیحی یونانی بودند. هر کدام از این دو دسته کلیسا و پیروان مخصوص به خود را داشت و نامهای کلیسا و کشیشهای آنها بسته به این که از کدام دسته باند، آرامی-ایرانی یا یونانی بود.